Ռազավի Խորասան
 պարս.՝ استان خراسان رضوی یا خراسان مرکزی | |
|---|---|
 | |
| Երկիր |  Իրան |
| Կարգավիճակ | օսթան (նահանգ) |
| Մտնում է | Իրան |
| Վարչկենտրոն | Մաշհադ |
| Բնակչություն | ▲6 434 501 մարդ (2016)[1] |
| Տարածք | 118 884 կմ² |
 | |
| Հիմնադրված է | 2004 թ. |
| Սահմանակցում է | Հյուսիսային Խորասան և Հերաթ |
| Ժամային գոտի | UTC+3:30, Ամառային ժամանակ և UTC+4:30 |
| Փոխարինեց | Խորասան |
| ISO 3166-2 կոդ | IR-09 |
Ռազավի Խորասան օսթան (պարս.՝ استان خراسان رضوی یا خراسان مرکزی` Օսթան-է Ռազավի-է Խորասան) օսթան (նահանգ) Իրանի հյուսիս-արևելքում, Իրանի 31 օսթաններից մեկը։ Հարավից սահմանակից է Հարավային Խորասան, արևմուտքից` Սեմնան, հյուսիս-արևմուտքից` Հյուսիսային Խորասան օսթաններին, հյուսիսից` Թուրքմենստանին, արևելքից` Աֆղանստանին։ Օսթանի տարածքը կազմում է 118 884 կմ², բնակչությունը վերջին մարդահամարի տվյալներով` ▲6 434 501 մարդ (2016)[1]։ Վարչական կենտրոնը Մաշհադ քաղաքն է։
Օսթանը ձևավորվել է 2004 թվականին, երբ Իրանի խոշորագույն Խորասան օսթանը բաժանվել է երեք օսթանների` Հյուսիսային Խորասան, Ռազավի Խորասան և Հարավային Խորասան։ 2014 թվականից օսթանը մասն է կազմում Իրանի 5-րդ տարածաշրջանի, որի կենտրոնական գրասենյակը տեղակայված է Մաշհադում[2]։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2006 թվականի մարդահամարի տվյալներով օսթանի բնակչությունը կազմում էր 5 515 980 մարդ` 1 426 187 տնային տնտեսություններում[3]։ 2011 թվականի մարդահամարը հաշվառել էր 5 994 402 մարդ, որոնք ապրում էին 1 716 314 տնտեսություններում[4]։ Ըստ վերջին` 2016 թվականի մարդահամարի տվյալների` բնակչությունը կազմում էր արդեն 6 434 501 մարդ` 1 938 703 տնտեսություններում[5]։
Տասը հազարից ավել բնակչություն ունեցող քաղաքներն են Մաշհադը (բնակչությունը 2016 թվականի դրությամբ` 3 001 184 մարդ), Նիշապուրը (264 375 մարդ), Սեբզևարը (243 700 մարդ), Թորբաթե-Հայդարիեն (140 019 մարդ), Քաշմարը (102 282 մարդ), Ղուչանը (101 604 մարդ), Թորբաթե Ջամը (100 449 մարդ), Թայբադը (56 562 մարդ), Չենարանը (53 879 մարդ), Սարախսը (42 179 մարդ), Գոնաբադը (40 773 մարդ), Ֆարիմանը (39 515 մարդ), Գոլբահարը (36 877 մարդ), Դարգազը (36 762 մարդ), Խաֆը (33 189 մարդ), Բարդասքանը (28 233 մարդ), Թորքաբեն (20 998 մարդ), Ֆեյզաբադը (18 120 մարդ), Նեքաբը (14 783 մարդ), Շանդիզը (13 987 մարդ), Խարվը (13 535 մարդ), Խալիլաբադը (12 751 մարդ), Սանգանը (12 443 մարդ), Բաջեսթանը (11 741 մարդ), Քարիզը (11 102 մարդ), Մաշհադռիզեն (10 105 մարդ)[6]։ Ընդհանուր առմամբ 2016 թվականի դրությամբ քաղաքներում ապրում էր 4 700 924 մարդ կամ օսթանի բնակչության 73,1%-ը[5]։ Մաշհադը բնակչությամբ երկրորդ քաղաքն է Իրանում մայրաքաղաք Թեհրանից հետո։
Բնակիչները հիմնականում պարսիկներ են, բնակվում են նաև զանազան թյուրքական ցեղերի ներկայացուցիչներ, քրդեր, մոնղոլներ և բելուջներ[7]։
Վարչական բաժանում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Օսթանը բաժանված է 33 շահրեստանների (գավառների).
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری (перс.) — 1965.
- ↑ «استانهای کشور به ۵ منطقه تقسیم شدند». همشهری آنلاین (պարսկերեն). 2014 թ․ հունիսի 22. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 27-ին.
- ↑ 3,0 3,1 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1385 (2006)» (պարսկերեն). էջ 09. Արխիվացված է օրիգինալից (Excel) 2011 թ. սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ. սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ 4,0 4,1 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1390 (2011)» (Excel). Iran Data Portal (պարսկերեն). Վերցված է 2022 թ. դեկտեմբերի 19-ին.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1395 (2016)» (պարսկերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (Excel) 2022 թ. ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2022 թ. դեկտեմբերի 19-ին.
- ↑ Իրանի քաղաքների բնակչությունն ըստ մարդահամարների արդյունքների (անգլ.)
- ↑ https://www.iranicaonline.org/articles/khorasan-1-ethnic-groups
| |||||||||||||
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռազավի Խորասան» հոդվածին։ |
| ||||||
